De week van de opvoeding

Deze week is het de week van de opvoeding. In de week van de opvoeding staat opvoeden en ouderschap centraal. Dit jaar is het thema; ‘hand in hand’. Opvoeden doe je niet alleen, maar samen. Met samen bedoel ik iedereen die in het leven van jouw kind een rol speelt. Dit kan een kinderdagverblijf zijn, gastouder, opa en/of oma, school, BSO, ect. Onze kinderen hebben wij niet 24/7 om ons heen. Als ouder ben je afhankelijk van andere opvoeders. Belangrijk is dat opvoeders en betrokken organisaties samenwerken en elkaar versterken. Hierdoor kunnen kinderen gezonder, kansrijker en veiliger opgroeien. In deze blog deel ik ook nog een aantal opvoedingstips.

Belangrijk is dat alle opvoeders op te hoogte zijn van de ontwikkelingen die spelen bij een kind. Slaapt of eet een kind goed? Heeft een kind lichamelijke klachten? Zit het kind goed in zijn of haar vel? Zijn er problemen binnen het gezin? Zijn er problemen op school? Veranderingen binnen een organisatie die van invloed zijn op een kind? Door dingen bespreekbaar te maken, kunnen opvoedproblemen tijdiger gesignaleerd en aangepakt worden. Een open communicatie is dus belangrijk. Daarom is mijn eerste opvoedingstip:

Communicatie
Hierboven staat al benoemd hoe belangrijk een open communicatie is met alle opvoeders. Maar hoe zit het met communiceren naar een kind toe? Communiceren doen wij niet alleen door te praten. Communiceren doen wij ook met onze zintuigen. Hoe goed luisteren wij naar een kind? Horen wij wat een kind echt zegt? Luister actief. Let op zijn of haar stemvolume, wat kan je daaruit opmaken? Bij actief luisteren is het van belang om te checken of je het goed hebt gehoord en begrepen. Kijk ook naar zijn of haar lichaamstaal. Wat kan je daaruit opmaken? Benoem wat je opvalt en check hierbij ook weer of dit klopt? Kinderen communiceren ook door te voelen. Dat klinkt misschien gek, maar de kinderen van nu zijn heel gevoelig. Kinderen voelen ons aan. Als wij ergens mee zitten als opvoeder dan voelen kinderen dat. Als deze emotie of dit gevoel niet wordt erkent, kan ze dit een onveilig gevoel geven.

Bespreekbaar maken en (h)erkennen van emoties/gevoelens
Wij weten allemaal dat het opkroppen van emoties niet goed is. Zeker voor kinderen kan dit heel verwarrend zijn en ze een onveilig gevoel geven. Want hoe verwarrend is het als een opvoeder doet alsof hij/zij blij is, maar een kind verdriet bij hem of haar voelt? Je kunt wel een masker opzetten, maar zeker je eigen kind prikt daar zo doorheen. Je wilt je niet verliezen in een emotie, maar je wel verantwoord uiten. Maar hoe doe je dit? Allereerst is het belangrijk om de emotie te herkennen. Kinderen leren van hun opvoeders. Als jij als opvoeder laat zien dat je emoties benoemt en uit, zullen kinderen dit ook sneller doen. Als je als ouder bijvoorbeeld geen verdriet durft te tonen, zal je kind deze emotie ook niet snel laten zien. Laat verantwoord zien dat verdriet geuit mag worden en wat het oplevert (vaak een opgelucht gevoel). Herken de emotie die je voelt, kom achter de oorzaak van deze emotie en verwerk hem door hem te uiten.
– Verdriet: huil, gooi je verdriet eruit. Wat maakte jou en/of je kind zo verdrietig? Durf dit te bespreken. Bij kinderen is het belangrijk NIET te troosten. Dit klinkt heel raar en gaat misschien helemaal tegen ons vader of moedergevoel in. Maar door je kind te troosten zeg je dat het eigenlijk moeten stoppen met het uiten van zijn emotie. Dit wil niet zeggen dat jij je kind niet op schoot mag nemen of er naast mag gaan zitten. Integendeel, het is juist belangrijk om nabijheid te bieden. Het gaat erom dat je het verdriet laat uiten. Laat zien dat je er voor je kind bent en dat het zijn verdriet bij jou kwijt kan. Geef het gevoel aan je kind dat het gezien en gehoord wordt.
– Boosheid: Boos worden zonder anderen pijn te doen of spullen te beschadigen. Dit kan je doen door met een tennisracket op een dik kussen te slaan, op een boksbal slaan, schoppen tegen een bal, ect. Kijk wat bij jou en/of je kind past. Dit is zeker voor kinderen een effectieve manier om hun boosheid kwijt te raken. Zodra deze boosheid eruit is kun je weer een gesprek met je kind voeren en kijken naar de oorzaak van deze boosheid. Wat maakte je nou zo boos? Dit doen bij een boos kind dat nog niet heeft kunnen ontladen is hetzelfde als de pin uit een granaat halen. Het ontploft!
Niet alleen voor kinderen, ook voor volwassenen en jongeren is deze manier effectief. Soms moet je echt even je boosheid er uitslaan/schoppen op een verantwoorde manier, voordat je verder kunt.
– Angst: kom achter de werkelijke reden van je angst. Wat zit er achter? Welke gedachte veroorzaakt je angst? Is deze gedachte waar? Kun je deze gedachte ombuigen? Wat is het ergste dat je kan gebeuren? Hiermee kun je angsten overwinnen en leer je steeds meer te denken in mogelijkheden in plaats van beperkingen.

Veiligheid
De basis om te kunnen leren en je te ontwikkelen is je veilig voelen. Een veilige basis creëer je door, aandacht, rust, reinheid en regelmaat. Alle kinderen willen gezien worden door hun ouders. Ze willen zich geliefd voelen. Besteed echte aandacht aan je kind. Niet door alleen fysiek aanwezig te zijn, maar gewoon echte aandacht geven. Samen een activiteit doen zonder daarbij je telefoon te checken. Zien wat je kind nodig heeft, bijvoorbeeld een knuffel. Plan 1 op 1 momentjes in samen met een kind. Met meerdere kinderen is dit lastig, maar probeer zo nu en dan even een momentje met papa, mama of een andere opvoeder alleen te geven. Kinderen kunnen zo genieten van 1 op 1 aandacht. Maar ook op tijd eten, drinken, rustmomenten inplannen en gaan slapen is belangrijk voor kinderen. Maak een vast bed ritueel als je kind hier behoefte aan heeft. Voorbeeld: filmpje kijken, douchen, de dag samen bespreken, misschien nog een boek lezen? Slaapmeditatie? Knuffel/kus?

Ben jezelf
Als je wil dat kinderen iets van je leren, dan is het van groot belang om jezelf te zijn. Kinderen voelen ons aan en weten of wij iets menen of niet. Door ons anders voor te doen, geven wij kinderen de indruk dat jezelf zijn, niet oké is. Die boodschap willen wij kinderen toch niet mee geven? Wij willen juist dat kinderen zichzelf zijn. De perfecte ouder bestaat niet en dat hoeft ook niet. Iedere ouder maakt fouten. Door deze te erkennen en toe te geven leer je kinderen ook dat fouten maken mag. Dat perfect zijn niet bestaat en dat je dat niet hoeft te zijn.
Zorg ook goed voor jezelf. Wij hebben allemaal ons kind op de eerste plaats staan. Heel mooi natuurlijk, maar wij moeten ook aan ons zelf denken. Dus opvoeders, zorg goed voor jezelf. Gun jezelf wat me-time en ontspanning. Dan kan je daarna weer het beste van jezelf geven.

Loslaten
Als opvoeders vinden wij het soms nogal lastig om kinderen los te laten. Wij willen ze graag helpen. Alleen helpen wij kinderen niet altijd door ze te helpen. Wij maken kinderen afhankelijk als wij alles voor ze doen. Als wij heel beschermend naar onze kinderen zijn, dan leren ze niet vallen en ook niet op te staan. Ze leren eigenlijk dat veel niet veilig is, waardoor ze belemmerd worden in hun ontwikkeling. Kinderen hebben een grote drang naar zelfstandigheid. Ze willen het graag vaak zelf doen. Stimuleer dat ook. Een kind moet de ruimte hebben om zich te ontwikkelen, maar ook om fouten te leren maken en ervaren wat wel en niet kan.

Hand in hand
Het thema van 2019 zegt het al zo mooi. Opvoeden doe je niet alleen, maar doe je samen. Heb je vragen over de opvoeding of over jouw kind? Neem dan contact op.