Burn-out en nu?

Er worden altijd tips gegeven over hoe je een burn-out kan voorkomen, maar wat doe je nu als je er een hebt? Uit eigen en praktijkervaring wil ik graag wat tips met je delen.

Een aantal jaar geleden heb ik zelf een burn-out gehad. Tot op de dag van vandaag ben ik daar nog steeds dankbaar voor. Dat klinkt misschien heel raar, maar het heeft mij zoveel inzichten gebracht. Zonder mijn burn-out zou ik niet staan, waar ik nu sta. Ik heb sindsdien namelijk het roer echt omgegooid. Heel impulsief besloot ik in gesprek met mijn toenmalige baas dat ik ontslag nam. Zonder dit eerst met partner, familie of vrienden te bespreken. Wat voelde dat goed (dit wil overigens niet zeggen dat ik je aanraad ontslag te nemen als je een burn-out hebt. Sterker nog het is vaak beter om geen beslissingen te nemen, omdat je niet helder na kunt denken). Voor mij pakte dit goed uit en was dit de beste beslissing die ik kon maken. Ik voelde onbewust al een tijdje dat ik iets anders moest gaan doen, maar opgeven kon ik het niet. Ik had namelijk wel een super leuke baan en collega’s. Mijn burn-out gaf mij inzichten en de kans om wel die stap te zetten. Ik heb nog een half jaar daar gewerkt, want ik wilde ‘beter’ en met een fijn gevoel mijn werk daar afsluiten. Daarna ben ik een opleiding gaan volgen en heb nu al meer dan een jaar een succesvolle eigen praktijk. Ik had al deze stappen nooit durven nemen, als ik geen burn-out had gehad

Ik merkte dat ik mijn burn-out graag aan anderen wilde uitleggen. Er zijn nog altijd vooroordelen over het hebben en krijgen van een burn-out. Er is ook veel onbegrip. Een burn-out aan anderen uitleggen is lastig. Hoe leg je iemand uit dat je zo vaak over je eigen grens bent heen gegaan met als gevolg dat je lijf en geest zich volledig blokkeren? Dat je helemaal op bent? Voor mij was het alsof mijn lijf besloot de stekkers eruit te trekken. Achteraf had ik al signalen gekregen, maar die compleet genegeerd. Wie niet luisteren wil moet maar voelen, dacht mijn lijf waarschijnlijk. Ik schaamde mij ook heel erg voor mijn burn-out. Ik voelde mij zo’n zwak persoon en had voor mijn gevoel op alle vlakken gefaald. Ik wilde niet accepteren dat ik niks meer kon.

De eerste stap bij een burn-out is daarom acceptatie. Negeren kun je het niet meer, want je lijf is volledig opgebrand. Accepteren is moeilijk, heel moeilijk. Je bent altijd gewend om maar door en door te gaan en ineens moet je accepteren dat je niks meer kunt. Natuurlijk is het lastig te accepteren dat je lijf en geest niks meer kunnen verdragen. Dat je zo ongelofelijk moe bent. Vooral die moeheid is zo lastig te accepteren. Van de bank naar de koelkast lopen voelde voor mij alsof ik al een halve marathon had gerend. Je wilt je niet zwak voelen. Maar als je het gaat accepteren kun je verder. Vechten er tegen heeft geen zin, dan duurt het herstel alleen maar nog langer. Accepteer wat er is, het bewustzijn is dan gecreëerd en je kunt aan jezelf gaan werken. Geef jezelf daar ook de tijd voor. Van een burn-out genezen kost tijd.

De tweede en de belangrijkste stap is rusten. Met rusten bedoel ik echt zo min mogelijk inspannende activiteiten ondernemen. Hierover verschillen de meningen. De een zegt dat het belangrijk is om goed rust te houden en de ander zegt dat het belangrijk is om wel dingen te blijven ondernemen, omdat je anders teveel gaat piekeren. Mijn mening is echt rust houden. Daar bedoel ik eigenlijk mee zoveel mogelijk slapen. Je hebt zolang het uiterste van je lijf en geest gevraagd, dat je al je energie hebt op gemaakt en ook je reserve energie. Je bent opgebrand. Deze energie moet eerst aangevuld worden. Alleen als je niet beweegt kan je lichaam tot rust komen. Bij een burn-out ben je niet alleen geestelijk, maar ook lichamelijk ziek. Bij ziek zijn, bijvoorbeeld de griep hebben wordt veel rusten en slapen geadviseerd. Je herstelt het snelste van een griep als je veel rust en slaapt. Net als bij ziek zijn ontregelt veel slapen niet je slaapritme. Daarvoor hoef je ook niet te bang te zijn. Zodra je meer energie hebt dan zal je lijf dit vanzelf aangeven. Ik vergelijk het ook wel met het opladen van je telefoon. Een telefoon opladen duurt ook even. Zie het als hetzelfde proces. Je telefoon kan heel lang op één procent blijven steken, maar als hij leeg is duurt het ook weer even voordat hij weer aanspringt als je hem aan de oplader legt. Daarom is rusten zo ontzettend belangrijk. Je batterij moet eerst weer op die ene procent komen. Vanuit daar kun je langzaamaan activiteiten ondernemen. Belangrijk is dat je activiteiten onderneemt, die niet teveel energie kosten. Wandelen, yoga, als het maar niet intensief bewegen is. Bij intensieve beweging verbrand je weer teveel energie. Die energie heb je nog niet. Wees zuinig op de energie die je hebt. Luister vooral goed naar je lijf. Geen een mens is hetzelfde dus ook geen een burn-out.

De derde stap is het voorkomen van prikkels. Door je burn-out reageer je anders op prikkels. In je hoofd is het een en al chaos. Prikkels komen veel heftiger binnen. Je reageert ook sterker op de emoties van anderen. Laat je niet belasten met andermans problemen. Probeer negatieve mensen te vermijden. Hoe meer mensen, hoe meer prikkels. Kijk daarom ook goed naar de groepsgrote als je ergens naar toe gaat. Neem goed je rust als je op ‘drukke’ plekken bent geweest. Je hebt veel prikkels opgedaan en die moet je verwerken. Als je ziek bent heb je vaak het liefste niemand om je heen. Dat is ook bij een burn-out. Net als bij de griep gaat dit ook weer over als je beter bent. Het herstel van een burn-out duurt alleen helaas een heel stuk langer dan het herstellen van een griep. Probeer ook zoveel mogelijk ‘digitale prikkels’ te vermijden. Een telefoon, IPad en televisie geven ook veel prikkels af. Deze prikkels kunnen voor een gejaagd gevoel zorgen. Als je een burn-out hebt is door de  stress je hartslag al een stuk sneller en hoger. Door ‘digitale prikkels’ zoveel mogelijk te vermijden, verlaag je dat gestreste gevoel.

De vierde stap is inzicht. Doe dit als je voelt dat je wat meer energie hebt. Als je nog zo moe bent is nadenken sowieso een hele opgave. Je brein is net pap, nadenken gaat niet. Maar mocht je meer energie hebben, dan is nadenken over het ontstaan van je burn-out belangrijk. Wat maakt het dat je die hebt gekregen? Wat zijn jouw valkuilen? Waar liggen jouw grenzen? Lees ook mijn andere blogs over burn-out en waar ligt jouw grens? Door inzichten te creëren kun je dingen veranderen en aanpakken. Je kunt hierbij ook hulp inschakelen, welke gedachten maken dat jij geen grenzen aan kan geven of hier over heen gaat? Of jezelf minder vindt als anderen en daardoor jezelf steeds wegcijfert? Eén ding is zeker als je ooit een burn-out hebt gehad dan wil je er alles aandoen om een nieuwe te voorkomen. Wij weten allemaal dat voorkomen beter is dan genezen. En als je een nieuwe burn-out wil voorkomen in de toekomst, dan is gedragsverandering belangrijk. Schakel hierbij hulp in. Praat eens met een coach, psycholoog of je werkgever. Doormiddel van EMDR kun je heel mooi gedachten/overtuigingen aanpakken. Voor meer informatie over EMDR, klik HIER. Maak is een plan van aanpak, wat wil je veranderen en hoe pak je dat aan?

De vijfde stap is regelmaat en ritme. Je lijf en geest zijn door je burn-out ontregelt. Een ritme maken zorgt voor herkenning en veiligheid. Je lijf en geest willen jou weer kunnen vertrouwen. Ze willen erop kunnen vertrouwen dat jij nu wel goed naar jezelf luistert en niet meer over je grens heen gaat. Door regelmaat te creëren, geef jij je lijf herkenning. Eet daarom op vaste tijden en het liefst zo gezond mogelijk. Je hormonen zijn door je burn-out ook uit balans en gezonde voeding helpt bij het terug brengen van die balans. Bouw ook rustmomenten in en ga op tijd slapen. Start de dag rustig en pak niet meteen je telefoon. Kijk een half uur voordat je gaat slapen niet meer op je telefoon, IPad of tv.

De zesde stap is blijven luisteren naar je lijf! Je lijf geeft heel veel signalen af. Dit gaf hij al aan voordat je een burn-out kreeg. Deze heb je toen genegeerd. Belangrijk is dat je nu goed naar deze signalen luistert. Herken de signalen die je lijf aan geeft en handel daarna.

Als laatste wil ik nog meegeven dat het goed komt, ook al voelt dat nu helemaal niet zo. De angst dat je altijd moe zal zijn, nooit meer de oude zal worden en nooit meer kan doen wat je voorheen deed is heel begrijpelijk. Ook ik heb die gedachtes gehad. Het herstel zal met vallen en opstaan gaan. Zeker als je straks weer iets gaat ondernemen en een terugval hebt dan zal je balen. Je gaat vanaf nu alleen wel vooruit. Soms is dat met tien stappen tegelijk en soms met één. Je zal zeker zo nu en dan ook een stap terug uit doen. Dat hoort erbij. Maar je gaat wel vooruit. Als je een stap terug uit doet, zie dan wel hoeveel stappen je al vooruit bent gegaan. Je bent al van heel ver gekomen! Hoe gek dit ook mag klinken, ik hoop alleen wel dat je de oude persoon niet meer wordt. De oude jij zorgde slecht voor zichzelf en ging over je eigen grens. Word de nieuwe jij! De persoon die zijn grenzen bewaakt en voor zichzelf opkomt. Dan is je burn-out nu nog steeds heel vervelend, maar niet voor niks geweest. Dan is het een kans geweest om aan jezelf te werken. En ben je dan later misschien net als mij, ook dankbaar voor je burn-out;)